تأثیر پستانک روی شکل فک یکی از موضوعاتی است که بسیاری از والدین درباره آن نگرانی دارند. استفاده طولانی مدت و نادرست از پستانک می تواند بر رشد طبیعی فک ، دندان ها و حتی فرم صورت کودک اثر بگذارد و در آینده مشکلاتی مانند ناهنجاری های فکی یا نیاز به ارتودنسی ایجاد کند. آگاهی از میزان ، زمان و روش صحیح استفاده از پستانک می تواند نقش مهمی در پیشگیری از این تغییرات داشته باشد. اگر شما هم به دنبال اطلاعات دقیق در این زمینه هستید ، پیشنهاد می کنیم ادامه این مطلب را مطالعه کنید.
استفاده طولانی مدت از پستانک بر فک کودک چه تأثیری می گذارد؟
دکتر ماندانا حجازی ، دندان پزشک کودکان در زعفرانیه تهران بیان می کند تاثیر پستانک روی شکل فک در کودکان می تواند به دلیل فشار مداوم و غیرطبیعی بر ساختارهای دهانی و فکی ایجاد شود ، خصوصا اگر استفاده از پستانک بیش از حد طولانی یا در سنین حساس رشد باشد. این فشار می تواند رشد طبیعی فک بالا و پایین را مختل کرده و منجر به ناهنجاری هایی مانند جلوآمدگی فک یا عدم تراز دندان‌ها شود.
در کودکان زیر 3 سال ، استخوان های فک هنوز در حال شکل گیری هستند و استفاده مداوم از پستانک ممکن است باعث تغییرات در قوس فکی یا موقعیت دندان ها شود. این تأثیرات معمولاً در صورت ترک به موقع پستانک قابل اصلاح هستند ، اما استفاده طولانی مدت پس از 4 سالگی می تواند مشکلات دائمی تری ایجاد کند. والدین باید با دندانپزشک اطفال مشورت کنند تا از سلامت فک و دهان کودک اطمینان حاصل کنند.
جهت دریافت مشاوره و یا تعیین نوبت ویزیت با دکتر ماندانا حجازی ، فرم زیر را پر کنید.
دلایل اصلی تغییر شکل فک بر اثر پستانک
تاثیر پستانک روی شکل فک به دلایل مختلفی ایجاد میشود که در ادامه شرح خواهیم داد :
- فشار مداوم بر فک بالا : مکیدن پستانک به صورت طولانی مدت فشار غیرطبیعی بر فک بالا وارد میکند. این فشار می تواند باعث باریک شدن قوس فک یا جلوآمدگی آن شود.
- تغییر در موقعیت زبان : پستانک می تواند زبان را به سمت عقب هل داده و از حالت طبیعی خارج کند. این امر مانع از رشد صحیح فک و تراز دندان ها می شود.
- مکیدن شدید و طولانی مدت : مکیدن قوی پستانک باعث اعمال نیروی مداوم بر دندان‌ها و فک می شود. این نیرو میتواند به جابجایی دندان‌ها یا تغییر شکل فک منجر شود.
- استفاده از پستانک غیراستاندارد : پستانک های نامناسب یا غیرارتوپدیک ممکن است فشار ناهمسانی به فک وارد کنند. این مشکل می تواند باعث ناهنجاری‌های فکی و دندانی شود.
- تداوم استفاده در سنین بالاتر : استفاده از پستانک پس از 3 یا 4 سالگی ، زمانی که فک در حال تثبیت است ، می تواند ناهنجاری های دائمی ایجاد کند. این امر در کودکان با رشد فکی حساس شایع تر است.
چه مدت استفاده از پستانک باعث تغییر شکل فک میشود؟
مدت زمان لازم برای ایجاد تاثیر پستانک روی شکل فک به شدت ، دفعات و سن استفاده از پستانک بستگی دارد. به طور کلی ، استفاده گاه به گاه از پستانک در کودکان زیر 2 سال معمولاً تأثیر منفی قابل توجهی بر فک ندارد ، زیرا استخوان های فک در این سنین انعطاف پذیر هستند.
اما استفاده مداوم (بیش از 6 ساعت در روز) یا طولانی مدت (پس از 3 یا 4 سالگی) می تواند باعث تغییر شکل فک شود. تحقیقات نشان می دهند که استفاده بیش از 3 سال ، مخصوصا اگر با عادت مکیدن شدید همراه باشد ، خطر ناهنجاری هایی مانند مال اکلوژن یا باریک شدن فک را افزایش می دهد. برای کاهش این خطر ، والدین باید پستانک را به تدریج تا سن 2 سالگی حذف کنند و با دندانپزشک اطفال برای ارزیابی رشد فک مشورت کنند.
تاثیرات کلی پستانک بر روی ناهنجاری‌های فک و دهان
تاثیر پستانک روی شکل فک می تواند به ناهنجاری های مختلفی در فک و دهان منجر شود که در ادامه به صورت موردی بررسی شده‌اند:
- مال اکلوژن (نامرتبی دندان ها) : پستانک می تواند باعث جابجایی دندان‌های جلویی یا عدم تراز فک‌ها شود. این مشکل ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی در آینده داشته باشد.
- اپن بایت (فاصله بین دندان های بالا و پایین) : مکیدن طولانی مدت پستانک میتواند مانع بسته شدن کامل دندان ها شود. این ناهنجاری بر جویدن و گفتار تأثیر منفی می‌گذارد.
- باریک شدن قوس فک بالا : فشار پستانک می تواند قوس فک بالا را باریک کند و ظاهر صورت را تغییر دهد. این مشکل ممکن است تنفس از بینی را دشوار کند.
- جلوآمدگی دندان های جلویی : مکیدن شدید پستانک میتواند دندان های جلویی را به سمت جلو هل دهد. این مشکل باعث ظاهر غیرطبیعی و مشکلات زیبایی می شود.
- اختلال در رشد فک پایین : فشار نامناسب پستانک می تواند رشد فک پایین را مختل کرده و باعث عدم تقارن شود. این ناهنجاری ممکن است نیاز به جراحی اصلاحی داشته باشد.
رابطه پستانک و مشکلات ارتودنسی در آینده
تاثیر پستانک روی شکل فک میتواند خطر بروز مشکلات ارتودنسی در آینده را افزایش دهد ، به ویژه اگر استفاده از پستانک پس از سن 3 سالگی ادامه یابد. ناهنجاری هایی مانند مال اکلوژن ، اپن بایت یا باریک شدن قوس فک که ناشی از استفاده طولانی‌مدت پستانک هستند ، ممکن است نیاز به درمان‌های ارتودنسی مانند بریس یا پلاک های اصلاحی داشته باشند.
این مشکلات در کودکان با فک‌های در حال رشد شدیدتر هستند؛ زیرا استخوان ها هنوز نرم و قابل تغییرند. ترک به موقع پستانک (ترجیحاً قبل از 2 سالگی) و معاینات منظم دندانپزشکی می توانند این خطرات را کاهش دهند.
سخن آخر
تاثیر پستانک روی شکل فک می تواند به ناهنجاری های مختلفی مانند مال اکلوژن ، اپن بایت یا باریک شدن فک منجر شود ، اگر استفاده از پستانک بیش از 3 سال ادامه یابد. این مشکلات عمدتاً به دلیل فشار مداوم، تغییر موقعیت زبان و مکیدن شدید ایجاد می‌شوند و می‌توانند خطر مشکلات ارتودنسی در آینده را افزایش دهند. ترک به موقع پستانک ، استفاده از انواع ارتوپدیک و معاینات منظم دندانپزشکی می توانند از این عوارض پیشگیری کنند. والدین باید با دندانپزشک اطفال مشورت کنند تا با مدیریت صحیح استفاده از پستانک ، سلامت فک و دهان کودک خود را تضمین کنند.
