پوسیدگی ناشی از شیر در کودکان ، یکی از مسائلی است که ممکن است در زمینه بهداشت دهان و دندان، برای والدین، اهمیت بسیاری داشته باشد. این موضوع مهم، اغلب به دلیل عادات غذایی، نگهداری نامناسب دندان‌ها و عدم توجه به بهداشت دهانی، به وجود می آید. شاید برخی از والدین، مفهوم پوسیدگی دندان کودکان را کمی کمتر مهم بدانند، اما در واقعیت ، آنچه که در این دوران از رشد و تکامل ، برای دهان و دندان کودک اتفاق می‌افتد، برای سلامت آینده دندانهای دائمی آنان بسیار حائز اهمیت است. با ما تا انتهای این مقاله از دکتر ماندانا حجازی ، بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان در تهران همراه باشید تا از مطالب مهمی در این خصوص بهره مند شوید.
چرا باید نگران پوسیدگی دندان کودکان خود باشیم؟
- عدم درمان به موقع پوسیدگی دندان های شیری در کودکان ممکن است منجر به درد و ناراحتی شدیدی شود. در موارد خطرناک، حتی ممکن است لازم باشد دندان شیری جراحی شود.
- اگر پوسیدگی دندان شیری باقی بماند یا بر اثر شدت پوسیدگی مجبور به خارج کردن دندان شیری شوید، ممکن است کودک ناتوانی در خوردن غذا تجربه کند و در نتیجه دچار سوء تغذیه شود.
- همچنین ، خروج زودهنگام دندان شیری میتواند بر توانایی تکلم کودک تأثیر بگذارد و باعث مشکلات در گفتار او شود. زیرا دندانهای شیری نقش مهمی در رشد دندان های دائمی زیرین خود دارند ، از دست رفتن زودهنگام آن ها می تواند روند رشد دندان های دائمی را مختل کرده و باعث ایجاد اختلالاتی در ترتیب و تراز دندان‌ها شود.
در پی این موارد پوسیدگی ناشی از شیر در کودکان بسیار حائز اهمیت می‌باشد و لازم است والدین برای پیشگیری از بروز پوسیدگی اقدامات مهمی را رعایت کنند.
برای گرفتن نوبت سریع از دکتر ماندانا حجازی ، فرم تماس زیر را پر کنید :
پوسیدگی ناشی از شیر در کودکان در شیر مادر بیشتر است یا شیر خشک؟
- هم شیر مادر و هم شیر خشک می‌توانند در شرایط خاصی باعث پوسیدگی دندان ها شوند. این مسئله بیشتر به عواملی مانند افزایش رشد باکتری‌های موثر در پوسیدگی بستگی دارد.
- شیر مادر حاوی قند طبیعی است که ممکن است باعث رشد باکتری‌های پوسیدگی شود. همچنین، فرمول‌های شیر خشک ممکن است شیرین‌تر از شیر مادر باشند یا شکر اضافی داشته باشند که باعث افزایش خطر پوسیدگی شود. البته به طور کلی گفته شده است که شیر مادر بیشتر از سایر شیرها دارای قند می باشد.
- مواد غذایی مانند شکر، نشاسته و دیگر کربوهیدرات‌های ساده در دهان تجزیه می‌شوند و به اسید تبدیل می‌شوند که میتواند از طریق این اسیدها، پوسیدگی ناشی از شیر در کودکان را ایجاد کند.
- هنگامی که شیر یا شیر خشک به دندان‌ها چسبیده و در دهان باقی‌مانده، میتواند باعث تجمع باکتری‌ها و ایجاد پوسیدگی شود.
- اسیدهای موجود در شیر می‌توانند لایه‌ی مینایی دندان را ضعیف کرده و به پوسیدگی منجر شوند.
بنابراین، حتی استفاده از شیر مادر هم میتواند به پوسیدگی دندانهای کودکان منجر شود. برای کاهش این خطر، بسیار حائز اهمیت است که پس از آخرین وعده غذایی قبل از خواب، دهان کودکان را تمیز کرده و از روش‌های بهداشت دهانی مناسب پیروی شود.
چگونگی پیشگیری از پوسیدگی ناشی از شیر در کودکان
برای جلوگیری از پوسیدگی ناشی از شیر در کودکان، می‌توانید اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام دهید که در زیر به برخی از آنها اشاره شده است:
بهداشت دهان : از زمان رشد دندانهای اولیه، باید به بهداشت دهانی کودکان توجه کافی داشته باشید. این اقدام شامل تمیز کردن دهان و دندان‌ها پس از هر وعده غذایی با استفاده از مسواک نرم و استفاده از مقدار بسیار کمی از خمیر دندانهای مخصوص کودکان می‌باشد.
محدود کردن مصرف شیر در شب : مصرف شیر در شب میتواند روند پوسیدگی را تسریع کند؛ بنابراین، بهتر است که مصرف شیر قبل از خواب را محدود کنید و دهان کودکان را پس از آن به خوبی تمیز کنید. بهتر است مصرف شیر شبانه از ۶ ماهگی تا نهایتا یکسالگی قطع شود. ادامه روند تغذیه با شیر مادر در شب بعد از یکسالگی باعث افزایش میزان پوسیدگی کودک خواهد شد همچنین در تغذیه مناسب کودک برای دریافت مواد مغذب در طول روز اثر خواهد گذاشت.
مراجعه به دندانپزشک : برای بررسی و تشخیص اولیه مشکلات دهانی و دندانی کودکان، مراجعه به دندانپزشک بسیار مهم است. چرا که دندانپزشک کودکان در تهران میتواند راهنمایی‌های لازم را در خصوص بهداشت دهانی کودکان ارائه دهد و در صورت لزوم، درمان‌های مناسب را تجویز کند. توصیه می شود اولین ویزیت دندانپزشکی کودک شش ماهگی و حداکثر تا یکسالگی صورت بگیرد تا متخصص دندانپزشکی کودکان توصیه های لازم برای مراقبت از دندانهای کودک را به والدین گوشزد نماید و همچنین بر بهداشت و تغذیه کودک نظارت داشته باشد.
استفاده از فلوراید: استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید میتواند به پیشگیری از پوسیدگی کمک کند. اما باید توجه داشته باشید که مقدار مناسب فلوراید برای هر رده سنی کودک متفاوت است و برای فلوراید تراپی باید و دریافت مشاوره و راهنمایی در این خصوص به دندانپزشک مراجعه کنید.
از دیگر اقدامات موثر و کاربردی جهت پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها ناشی از مصرف شیر در کودکان می‌توان به موارد زیر هم اشاره کرد.
- کودکان باید به تغذیه با فنجان تشویق شوند
- بهتر است کودکان تا یک سالگی با شیشه شیر، شیر بخورند
- سعی کنید پستانک کودک را به عسل و ماده شیرین دیگری آغشته نکنید.
- رژیم غذایی متنوعی را برای تغذیه کودکتان در نظر بگیرید.
- اولین مراجعه کودک به دندانپزشک کودکان در تهران بهتر است در ۶ ماهگی باشد.
آیا شیشه شیر و پستانک میتواند در پوسیدگی دندان کودکان نقش داشته باشد؟
استفاده از پستانک و شیشه شیر به طور کلی بر پوسیدگی دندانهای کودکان تاثیر نمی‌گذارد. اما، برخی عوامل می‌توانند منجر به افزایش خطر پوسیدگی شوند:
- ترکیب شیر : اگر شیری که در شیشه شیر استفاده می‌شود، دارای مقادیر بالایی از قند یا شکرهای دیگر باشد، ممکن است باعث افزایش رشد باکتری‌های موثر در پوسیدگی دندان شود که در این مواقع پوسیدگی ناشی از شیر در کودکان رخ می‌دهد.
- تماس مداوم با دندان‌ها : استفاده مداوم از پستانک یا شیشه شیر به عنوان یک فرصت برای باکتری‌های پوسیدگی میتواند منجر به تجمع زیادی از باکتری‌ها بر روی دندان‌ها شود که در نهایت به پوسیدگی منجر می‌شود.
- آب‌دهی قبل از خواب : اگر کودک با پستانک یا شیشه شیر به خواب برود و سپس دندان هایش تمیز نشوند ، این می تواند فرصتی برای رشد باکتری های پوسیدگی فراهم کند. بنابراین بهتر است در صورت خوردن شیر در طول خواب، لثه ها و دندانهای کودک با یک دستمال مرطوب تمیز شود یا به کودک آب داده شود.
به طور کلی ، استفاده از پستانک یا شیشه شیر به تنهایی منجر به پوسیدگی دندان‌ها نمی‌شود، اما ترکیب آن با عوامل دیگر به خصوص شیر میتواند به افزایش خطر پوسیدگی منجر شود؛ بنابراین، حفظ بهداشت دهانی مناسب و کنترل مقدار قند و شیرینی مصرفی توسط کودکان میتواند کمک کننده باشد. همچنین، شیشه شیر یا پستانک را پس از استفاده بشویید و به کودکان خود غذاهای سالم و کم شکر ارائه دهید.
