درمان دندان درد در کودکان یکی از مسائل مهم و حیاتی است که نیازمند توجه و مراقبت‌های ویژه می‌باشد. دندان درد میتواند به دلیل متنوعی از عوامل از جمله التهاب لثه، شکستگی یا حتی رشد دندان‌های نخستین باشد. این مسئله میتواند باعث عدم توانایی طبیعی کودک در غذا خوردن و تحصیل و حتی خوابیدن شود. درمان درد برای بهبود وضعیت سلامت دهان و دندان‌های کودکان ضروری است، در نتیجه بهتر است والدین اطلاعات کامل و مفیدی از این پروسه در اختیار داشته باشند که در ادامه مطلب از دکتر ماندانا حجازی بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان در زعفرانیه به آنها اشاره شده است.
درد دندان کودکان
دندان درد کودک یک مسئله بسیار مهم و جدی است که والدین باید به آن توجه داشته باشند. از آنجایی که کودکان معمولا دارای دندان های شیری هستند ؛ بیشتر افراد درد دندان آنها را جدی نگرفته و برای درمان جدی آن اقدام نمی کنند. اما باید بدانید که درمان درد کودکان بسیار مهم بوده و میتواند بر سلامت دندان های اصلی او نیز تاثیر بگذارد.
جهت دریافت مشاوره از دکتر ماندانا حجازی فرم ذیل را پر کنید تا با شما تماس بگیریم.
علت بروز درد دندان در کودکان چیست؟
دندان درد ممکن است به علت چندین عامل مختلف بروز پیدا کرده باشد که نیازمند یک پروسه درمان دندان درد در کودکان خواهد بود.
پوسیدگی دندان: یکی از اصلی‌ترین علل درد در کودکان، پوسیدگی دندان است. پوسیدگی با فرایند تخریب لایه‌های بیرونی و داخلی دندان به وجود می‌آید و میتواند به دندان درد و حساسیت منجر شود. اگر درد دندان بیش از یک روز ادامه داشته باشد، ممکن است علت آن پوسیدگی باشد. پوسیدگی باعث آسیب به لایه‌های داخلی دندان می‌شود و ممکن است ضایعه‌ای زرد و متمایل به قهوه‌ای بر روی سطح دندان ایجاد کند. این عارضه بیشتر در دندان‌های آسیاب رخ می‌دهد و نیازمند درمان دندان درد در کودکان است.
التهاب لثه: التهاب لثه نیز میتواند عاملی دیگر برای دندان درد باشد. این التهابات ممکن است ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان یا تجمع باکتری‌ها در فضای دهان باشد. در این حالت، لثه‌ها قرمز و حساس می‌شوند. اگر مسواک زدن و استفاده از نخ دندان را انجام ندهید، ممکن است لثه‌های شما خونریزی کنند. این عارضه ناخوشایند و دردناک خواهد بود، اما با گذر زمان، تدریجاً رفع خواهد شد.
شکستگی دندان: حوادث مختلف مانند سقوط یا ضربه به دهان میتواند منجر به شکستگی دندان شود که باعث درد و ناراحتی در کودک می‌شود. همچنین ترک خوردن مینا دندان یا تماس با جسم‌های سخت میتواند باعث ترک خوردگی دندان‌ها شود، اما این ترک‌ها همواره به راحتی قابل مشاهده نیستند. اگر دندان‌های کودک شما نسبت به مایعات سرد و گرم حساسیت دارد اما ظاهری کاملاً طبیعی دارد، احتمالاً دچار ترک خوردگی دندان شده‌اند.
عقب نشینی لثه: هرگاه لثه دچار تحلیل شده باشد و بخش نرم و حساس‌تر ریشه دندان آشکار شود، این عارضه میتواند منجر به عقب نشینی لثه شود که نیازمند شروع درمان دندان درد کودکان است.
آبسه دندان: در شرایطی که دندان درد بسیار شدید و همراه با نبض است، ممکن است پوسیدگی به شکل آبسه نیز تبدیل شود. در این مواقع، ضروری است که بهبود درد دندان کودکان انجام شود، زیرا این مسئله ممکن است تأثیر منفی بر روی فک داشته باشد و به خوردگی استخوان فک کودکان منجر شود. همچنین، در صورتی که در زیر خط لثه برآمدگی ایجاد شود، انجام عصب کشی دندان شیری نیز امری ضروری خواهد بود.
رشد دندان‌های نخستین: هنگامی که دندان‌های نخستین کودکان در حال رشد هستند، ممکن است برخی از علایم مرتبط با رشد دندان‌ها مانند خارش و درد را تجربه کنند.
عوامل دیگر: عواملی مانند فشار بر دندان‌ها (مانند خراشیدن آنها در شب)، عدم قرار گرفتن صحیح دندان‌ها، وجود عفونت‌های دیگر در دهان و حتی مشکلات مربوط به فک و صورت می‌توانند به درد منجر شوند.
با توجه به آن که درد ممکن است به علت متنوعی باشد، مشاوره با دندانپزشک کودکان و بررسی دقیق علت دندان درد ضروری است تا به درمان دندان درد در کودکان برای آن پرداخته شود. توصیه می شود از مصرف داروهای مسکن ها، آنتی بیوتیکها و داروهای بی حسی بدون تجویز متخصص دندانپزشکی کودکان ، خودداری نمایید.
برای درمان درد کودک چه کار کنیم؟
اگر کودک شما به صورت ناگهانی دچار دندان درد شد ؛ باید ببینید که دندان به یک وضعیت اورژانسی نیاز دارد یا خیر. (علائمی چون شکستگی یا سیاه شدن دندان)
اگر کودک شما شب هنگام دچار دندان درد شده و نمی دانید باید چه کار کنید برخی راهکار های زیر می تواند در درمان فوری درد دندان البته به صورت موقت تاثیر بگذارد:
· مالیدن فک و لثه کودک
· خوردن داروهای مسکن تنها با تجویز دندانپزشک
· خوردن غذاهای فیبر دار مانند هویج و سیب،….
· استفاده از دندان گیرها که در یخچال خنک شده اند
در ادامه در اسرع وقت برای درمان اصلی و کامل درد دندان حتما به پزشک متخصص و دندان پزشک کودکان مراجعه نمایید.
آیا همه دندان دردها نشانه خراب شدن دندان است؟
خیر کودکان به دلایل متعددی می توانند دچار دندان درد شوند. برای مثال افتادن دندان ها (لق شدن آن) می تواند حالتی برای کودک ایجاد کند که مشابه با دندان درد بوده و او را دچار کلافگی کند. بنابراین اصلی ترین علتهای دندان درد کودکان شامل مواردی همچون نکات زیر هستند:
- آبسه کردن لثه و دندان
- خرابی دندن
- شکستن دندان
- درد در اثر خوردن برخی خوراکی ها
- حساس شدن لثه ها و یا دندان ها
- وارد شدن ضربه مانند زمین خوردن
- دندان قروچه
- عدم رعایت بهداشت و استفاده از مسواک
چگونه می‌توان از بروز درد دندان در کودکان پیشگیری کرد؟
پیشگیری از درد دندان با انجام برخی تدابیر ساده از جانب والدین امکان پذیر خواهد بود. در ادامه، چند راهکار برای پیشگیری از دندان درد ذکر شده است که نیاز مراجعه به پزشک جهت بهبود دندان درد کودکان را کاهش می‌دهد.
رعایت بهداشت دهان و دندان: آموزش به کودکان در مورد بهداشت دهان و دندان و تکنیک‌های صحیح مسواک زدن، استفاده از نخ دندانی و مصرف مواد غذایی کم شکر میتواند از دندان درد پیشگیری کند، فراموش نکنید که رعایت بهداشت دهان در هر سنی بخصوص در سنین کم بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
مراجعه منظم به دندانپزشک: برنامه‌ریزی برای مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک برای بررسی و پاکسازی دندان‌ها و جلوگیری از تشکیل پوسیدگی‌ها و التهاب‌های لثه میتواند به جلوگیری از دندان درد کمک کند. توصیه می شود اولین ویزیت دندانپزشکی کودکان بعد از رویش اولین دندان شیری بعنی شش ماهگی و حداکثر تا سن یکسالگی است. بعد از آن توصیه می شود هر شش ماه یکبار برای چکاپ به متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه شود.
محدود کردن مصرف شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین: مصرف زیاد شکر و آب‌نبات‌ها میتواند باعث تشکیل پوسیدگی در دندان‌های کودکان شود؛ بنابراین، محدود کردن مصرف این مواد و ترجیح دادن به مواد غذایی سالم میتواند از دندان درد پیشگیری می‌کند و دیگر نیاز نیست به منظور درمان دندان درد در کودکان اقدامات درمانی انجام شود. آنچه که در مصرف شیرینی و نوشیدنی های شیرین مهم است تعداد دفعات استفاده از این مواد است نه مقدار مصرف این مواد. توصیه می شود حداکثر ۱-۲ وعده از شیرینی ها در رژیم غذایی کودک وجود داشته باشد . با افزایش تعداد دفعات بیشتر از ۱ تا ۲ نوبت ، میزان پوسیدگی چندین برابر خواهد شد.
فلوراید تراپی: یکی از راه کارهای موثر فلوراید تراپی کودکان می‌باشد. چراکه فلوراید میتواند سبب تقویت مینا دندان و جلوگیری از تشکیل پوسیدگی کمک کند. توصیه می شود در کودکان با ریسک پوسیدگی پایین هر شش ماه یکبار و برای کودکان دارای ریسک پوسیدگی بالا، هر سه ماه بکبار فلورایدتراپی انجام شود .
این اقدامات ساده اما مؤثر می‌توانند به پیشگیری از دندان درد کمک کنند و آنان را از تجربه‌های نامطلوب مرتبط با مشکلات دهانی محافظت کنند.
چرا دندان درد کودک شب ها بیشتر می شود؟
دندان درد در کودکان یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از والدین در طول رشد فرزندان خود با آن مواجه می شوند.یکی از نکات قابل توجه این است که این درد معمولاً در ساعات شب شدت بیشتری پیدا می کند. دلیل اصلی این وضعیت به چند عامل فیزیولوژیکی و روانی بازمی‌گردد. هنگام شبد، با کاهش فعالیت های جسمی و روانی کودک و کاهش میزان حواس‌پرتی ، تمرکز او به طور ناخودآگاه بر روی درد بیشتر می شود و در نتیجه شدت آن بیشتر احساس می گردد.
همچنین ، در حالت درازکش که کودک برای خوابیدن آماده می‌شود ، جریان خون به ناحیه سر و گردن افزایش می یابد که میتواند فشار بیشتری بر ریشه‌های دندان وارد کرده و درد را تشدید کند. علاوه بر این ، ترشح بزاق که در طول روز به دلیل غذا خوردن و صحبت کردن بیشتر است، در شب کاهش می‌یابد و دهان خشک‌تر می شود؛ این امر می تواند حساسیت لثه و دندان را بیشتر کرده و موجب افزایش احساس درد شود.
بنابراین ، تشدید دندان درد در شب امری طبیعی است و لازم است والدین با آگاهی از این موضوع ، برای کاهش درد کودک در ساعات شب اقدامات مناسبی از جمله استفاده از مسکن های مناسب یا در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنند.
آیا استفاده از میخک برای دندان درد کودک ایمن است؟
گیاه میخک یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد در طب سنتی است که از گذشته تاکنون برای کاهش درد دندان مورد استفاده قرار گرفته است. ماده مؤثر موجود در میخک ، به خصوص «اوژنول»، دارای خواص ضد التهابی و بی‌حس کننده طبیعی است که می تواند به طور موقت درد دندان را کاهش دهد. با این حال ، استفاده از میخک برای دندان درد در کودکان نیازمند دقت و رعایت نکات ایمنی است. مصرف مستقیم یا بی رویه روغن میخک بر روی لثه یا دندان کودک ممکن است منجر به تحریک مخاط دهان ، سوزش یا حتی مسمومیت شود ، خصوصا در کودکان زیر ۶ سال که سیستم ایمنی و گوارشی آنها هنوز کاملاً تکامل نیافته است.
بنابراین ، اگرچه میخک می تواند در کوتاه مدت به کاهش درد کمک کند ، اما استفاده از آن برای کودکان بدون مشورت با پزشک یا دندانپزشک توصیه نمی شود. والدین باید به جای درمان‌های خودسرانه ، به دنبال علت اصلی دندان درد کودک باشند و با مراجعه به بهترین جراح دندان پزشک اطفال در تهران ، درست ترین روش درمانی را انتخاب کنند. استفاده ایمن از درمان‌های گیاهی تنها زمانی مفید است که با نظر پزشک همراه باشد و به عنوان مکمل درمان حرفه‌ای در نظر گرفته شود ، نه جایگزین آن.
