دندان های کوچک و سالم همراه با لبخند ، زیبایی و شادابی کودکان را به نمایش می گذارد. در این مواقع رعایت بهداشت دندان کودکان ، یک مسئله مهم و ضروری است که تأثیر بسزایی بر سلامت آنها نیز دارد. بنابراین در این مسیر ، والدین مسئولیت بسیاری دارند تا با آگاهی و توجه به تمامی جزئیات لازم دندان های سالم کودکان خود را حفظ نمایید. همراه با ما باشید تا به دنیایی پر از لبخند و شادی، با دندان هایی سالم و زیبا در کودکان سفر کنیم و بدانیم راز مراقبت از دندان کودکان چه خواهد بود، چراکه این مطلب توسط دکتر ماندانا حجازی بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان در زعفرانیه تهیه شده است.
اهمیت مراقبت از دندان کودک
بسیاری از والدین با تصور اینکه کودک آنها شیر میخورد یا دندان های شیری نیاز به مراقبت ندارند ، به آن توجه نکرده و از دندان های کودک خود مراقبت نمی کنند ؛ اما اهمیت مراقبت از دندان کودکان چه دندان شیری و چه دندان اصلی بسیار بالا بوده و می توان گفت تا حدی بر سلامت دندان های آینده کودک نیز موثر است. بنابر این فرقی ندارد که دندان کودک شیری (موقتی) باشد یا دندان اصلی ، اقداماتی نظیر حفظ بهداشت دندان و مراقبت از آنها حائز اهمیت است.
چگونه کودک را به مراقبت از دندان ها علاقه مند کرد؟
کودکان دارای روحیه بسیار لطیفی هستند که می توان برای علاقه مند کردن آنها جهت حفظ سلامت دندان و مراقبت از آنها راهکار های زیادی را پیش رو گرفت. برخی از این موارد عبارت اند از:
· اجازه دهیم طرح مسواک و خمیر دندان توسط خود کودک انتخاب شود یا در صورت تهیه ، آن را به صورت هدیه به کودک بدهید.
· از خمیر دندان های خوش طعم و ملایم که برای دندان ها مناسب هستند استفاده کنید.
· برای ترغیب کودک همراه او مسواک بزنید.
· از موسیقی یا شعر های مربوط به مسواک زدن کمک بگیرید .
· از کارتون و ویدیو های آموزشی کمک بگیرید.
· به عنوان جایزه از برچسب های ستاره ای کمک بگیرید.
چرا مراقبت از دندان شیری هم مهم است؟
متاسفانه بسیاری از کودکانی که در خرد سالی دچار مشکلات دندانی هستند ، توانایی خوردن میوه ها یا سبزیجات تازه را ندارند ؛ این یک مسئله بسیار مهم در تغذیه کودک به شمار می رود. علاوه بر آن از دست دادن دندان های موقتی قدرت تکلم کودک را پایین آورده و ممکن است این عارضه دائمی شود. علاوه بر آن مراقبت یا درمان دندان شیری کودک می تواند سبب عفونی شدن ریشه شده و به دندان اصلی کودک نفوذ و آن را هم دچار آسیب کند. بنابراین مراقبت از دندان کودک چه دندان موقتی چه اصلی را جدی بگیرید.
چرا باید از دندان کودکان مراقبت کنیم؟
دندان های کوچک کودکان ، همانند یک گنجینه ارزشمند می باشند که نه تنها زیبایی لبخندشان را می افزاید بلکه در ارتباط با سلامت بدن نیز نقش بسیار مهمی دارد. رعایت بهداشت دندان در کودکان نه تنها به جلوگیری از بروز مشکلات دهانی کمک می کند ، بلکه اثرات بسیاری در زندگی روزمره و سلامت کلی آنها می گذارد.
پیشگیری از درد و ناراحتی دندان ها
دندان های سالم ، به کودکان این امکان را می دهند که بدون هیچ گونه درد یا ناراحتی ، غذاهای لذیذ را میل کنند. اما در صورتی که آن ها درد دندان را احساس کنند ، این مشکلات دندانی می توانند به درد و عدم راحتی در زندگی روزمره کودکان منجر شود.
ارتقاء عملکرد گفتاری
دندان های سالم نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح گفتار دارند. در واقع به کودکان کمک می کنند تا به درستی صحبت کنند و ارتباطاتشان را بهبود بخشند.
جلوگیری از بروز عفونت ها
نقص در بهداشت دهان و عدم رعایت مراقبت از دندان کودکان می تواند به بروز عفونت های دهانی و لثه منجر شود که در نهایت ممکن است بر سلامت تأثیر منفی بگذارد.
پیشگیری از بروز مشکلات در دندان های دائمی
مراقبت از دندان و رعایت بهداشت دندان در کودکی ، اساس مراقبت های دندانی در طول عمر است. عادت های بهداشتی در دوران کودکی می توانند از بروز مشکلات دندانی جلوگیری کند.
چگونگی مراقبت از دندان کودکان
مراقبت صحیح از دندان های کودکان یک امر مهم و ضروری بوده که باید از جانب والدین بررسی شود و به بهترین نحو ممکن رعایت شود. در ادامه مطلب به چگونگی مراقبت از دندان کودکان از سنین کم تا سنین بلوغ می پردازیم.
⭐ کودکان یک تا سه سال
استفاده از ابزارهای نرم و مخصوص: در ابتدا باید از برخی ابزارهای نرم برای تمیز کردن دندان های کودکان خود استفاده کنید. این کار از آسیب به لثه ها جلوگیری می کند. والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که با رشد اولین دندان شیری فرزند خود ، باید از یک گاز استریل مرطوب به طور مرتب پس از هر با شیر دادن ، لثه و دندان کودک خود را تمیز کنند. همچنین ، از قرار دادن شیشه شیر یا پستانک آغشته به مواد شیری در دهان کودک خود هنگام خواب پرهیز کنند ، زیرا این کار ممکن است میزان پوسیدگی دندان ها را افزایش دهد.
با رویش اولین دندان شیری کودک، بهتر است از مسواک های با سر کوچک و با موهای نرم جهت تمیز کردن دندان های کودک استفاده نمایید. نیازی به استفاده از خمیردندان در این زمان نیست . با مرطوب کردن مسواک و برس کشیدن بر روی دندانهای شیری، می توان آنها را تمیز نمود. با افزایش سن و توانایی تف کردن در کودکان که معمولا بین سنین ۲-۳ سالگی به دست می آید ، می توان از خمیر دندان به اندازه بک دانه برنج بر روی مسواک استفاده نمود.
کاهش مصرف قند: مصرف زیاد قند در دوره کودکی و در بازه سنی یک تا سه سالگی می‌تواند به رشد باکتری های ناخواسته در دهان کودک منجر شود. اجتناب از مصرف زیاد شکر و شیرینی ها به سلامت دندان ها کمک می‌کند در واقع یک پروسه مراقبت از دندان کودکان می باشد. اما باید دانست بیشترین علت پوسیدگی دندان کودکان کمتر از سه سال ، مصرف شیر شبانه است.
⭐ کودکان سه تا شش سال
استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید: بعد از رشد کامل دندان های شیری کودکان ، والدین می‌توانند از خمیر دندان های حاوی فلوراید به اندازه بک نخود برای مراقبت از دندان کودکان استفاده کنند، چراکه این ماده به تقویت مینا دندان کمک می کند. پس از سن ۳ سالگی که دندان های کودک به طور کامل رشد کرده اند ، بهتر است کودک خود را برای فلوراید تراپی کودکان به دندانپزشکی اطفال ببرید. این کار به تقویت مینا دندان ها کمک می کند.
آموزش تکنیک‌های مسواک زدن صحیح: به کودکان نشان دهید چگونه مسواک بزنند. تکنیک های صحیح شامل حرکات مسواک و تمیز کردن همه سطوح دندان ها را یک به یک به کودکان خود آموزش دهید.البته مسئولیت اصلی مسواک زدن تا سن هفت سالگی بر عهده والدین می باشد.
مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک کودکان: مراجعه به دندانپزشک در این دوره از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بررسی های دوره‌ای کمک می کند تا هر گونه مشکل به سرعت شناسایی و درمان شود. پس از رشد حدود دو الی سه دندان شیری، لازم است که کودک خود را به یک متخصص دندانپزشکی کودکان ببرید تا دندان های او را معاینه کند. این مرحله بسیار بالایی برخوردار است.
⭐ کودکان بالای شش سال
مصرف متعادل مواد غذایی: تشویق به مصرف غذاهای متنوع و سالم که به سلامت دندان ها کمک کند بسیار ضروری است. مصرف میوه ها و سبزیجات اهمیت ویژه ای دارد، بنابراین در برنامه غذایی کودکان خود به منظور مراقبت از دندان ها این دسته از محصولات غذایی را بگنجانید. اگر کودکتان تمایل زیادی به جویدن آدامس و نوشیدن نوشابه دارد، حتماً نوع بدون قند آن را برای آن ها تهیه کنید. این اقدام به جلوگیری از پوسیدگی دندان ها کمک می کند.
استفاده از نخ دندانی: کودکان را آموزش دهید که از نخ دندانی برای تمیز کردن میان دندان ها و لثه استفاده کنند.
استفاده از زمان طولانی‌تر برای مسواک‌زدن: با افزایش تعداد دندان ها ، زمان مسواک زدن نیز باید افزایش یابد. حداقل دو دقیقه به این فعالیت اختصاص دهید تا دندان ها به خوبی تمیز شوند.
دوره‌های آموزشی رعایت بهداشت دهان و دندان: بهتر است کودکان با مشارکت فردی دیگر نحوه چگونگی مراقبت از دندان های خود را بی آموزند.
مراقبت از دندان کودکان بعد از رشد دندانهای دائمی
توجه داشته باشید که در صورتی که دندان های دائمی یا حتی شیری به پوسیدگی مبتلا شوند، بهتر است فوراً کودک خود را به یک متخصص دندانپزشکی معرفی کنید تا پوسیدگی را برطرف کرده و دندان های کودک حفظ شود. در صورتی که متخصص دندانپزشکی اطفال تصمیم بگیرد که کودک شما نیاز به ارتودنسی پیشگیری دارد، بهتر است او را به متخصص ارتودنسی معرفی کنید تا دندان های کودکان به ترتیب مرتب شوند. واضح است که دندان های نامرتب و فشرده موجب افزایش میزان پوسیدگی دندان می شوند ، چرا که تمیز کردن آنها به دلیل فشردگی دشوارتر است. به همین دلیل ، بسیار حائز اهمیت است که به مراقبت دقیق از دندان های فرزندانتان توجه ویژه ای داشته باشید.
از چه زمانی باید مراقبت از دندان کودکان و مسواک زدن آغاز شود؟
از ابتدای رویش اولین دندان شیری مراقبت های دندانی باید صورت گیرد. لازم است که کودکان حداقل دو بار در روز دندان های خود را به خوبی مسواک بزنند. بهترین زمان برای مسواک زدن دندان های کودکان ، قبل از خواب و قبل از صرف صبحانه می باشد. اینکه کودکان قبل از خواب به دندان های خود مسواک بزنند، به سلامت دندان‌ها تا صبح کمک می کند و به کاهش بزاق دهان در طول شب نیز تأثیر می گذارد.
