اگر به درستی بهداشت دهان و دندان در کودکان رعایت نشود، به مرور شاهد پوسیدگی و آسیب دیدگی دندان آنها خواهید بود. در صوتی که پروسه درمانی مناسب در اولین زمان ممکن آغاز نشود این پوسیدگی به مرور پیشرفت کرده و به پالپ و محتوای اعصاب و رگ‌های خونی نفوذ پیدا می‌کند. در نتیجه این آسیب سبب می‌شود تا کودکان به عصب کشی دندان شیری نیاز پیدا کنند. دکتر ماندانا حجازی متخصص دندانپزشکی کودکان در زعفرانیه با ارائه مقاله زیر به شما کمک می کند تا با این پروسه درمانی بیشتر و بهتر آشنا شوید.
آیا دندان شیری نیاز به عصب کشی دارد؟
برخلاف تصور عموم که دندان شیری یک دندان موقتی است و ریشه ندارد ؛ باید بگوییم که دندان شیری هم ریشه داشته و در صورت نیاز ، باید عصب کشی شود. علاوه بر آن بی توجهی به علائمی که دندان کودک به همراه دارد و والدین به آن اعتنایی ندارند ، می تواند باعث عفونت دندان شده و حتی بر سلامت دندان های اصلی کودک نیز تاثیرات منفی بگذارد. بنابراین بله باید بدانید که در صورت خرابی و بروز علائمی چون درد شدید دندان شیری هم نیاز به عصب کشی دارد.
جهت دریافت نوبت از دکتر ماندانا حجازی ، فرم زیر را پر کنید تا با شما تماس بگیریم.
اهمیت عصب کشی دندان شیری در کودکان
همانطور که میدانیم ، دندان عضوی است که خود به خود یا با مصرف دارو خوب نمی شود . بنابراین باید بدانید هرگونه درد و علائمی نیازمند به کار گیری یک شیوه درمانی است. عصب کشی برای دندان کودکان نیز بسیار مهم بوده و باید در اسرع وقت انجام شود. که برخی از دلایل اهمیت مراجعه به موقع به دندانپزشکی و ترمیم یا عصب کشی آن شامل موارد زیر هستند:
· عدم مراجعه به موقع به متخصص باعث افزایش بافت پوسیدگی و حتی گسترش آن به دندان های دیگر می شود
· بی توجهی به دندان موقتی می تواند باعث خرابی دندان اصلی شود
· جویدن غذا را برای کودک سخت می کند
· درد شدید همراه با کودک است
· بی توجهی به درمان دندان باعث خرابی کامل و در نتیجه کشیدن آن شده و خالی بودن جای دندان در سن کم موجب کج درآمدن دندان اصلی می شود
| مزایای عصب کشی دندان شیری کودک |
|---|
| حفظ فضای مناسب برای دندان های دائمی |
| جلوگیری از عفونت و درد |
| بهبود توانایی جویدن و صحبت کردن |
| جلوگیری از مشکلات ارتودنسی در آینده |
آیا عصب کشی دندان شیری برای کودکان مضر است؟
به طورکلی دندان‌های شیری کودکان در سنین 6 الی 12 سالگی به مرور می‌افتند تا دندان‌های دائمی و اصلی جایگزین آنها شوند. برای حفظ این دندان‌ها تا سن 12 سالگی اصولاً پزشک روش‌های درمانی بسیاری را بکار می‌گیرد و در شرایط بسیار حاد توصیه می‌کند تا این دندان‌ها کشیده نشوند و تنها با پروسه عصب کشی دندان شیری درمان شوند. جالب است بدانید که اجزا و ساختار تشکیل دهنده دندان های شیری همانند دندان های اصلی می باشد و تنها از لحاظ شکل ظاهری و اندازه با یکدیگر متفاوت هستند؛ بنابراین عدم وجود دندان در دهان می تواند مشکلاتی از جمله غذاخوردن ، صحبت کردن و موارد متعدد دیگری را با خود به همراه داشته باشد.
توجه داشته باشید که دندان‌های شیری وظایف مختص به خود را دارند، برای مثال این دندان‌ها در رشد و قرارگرفتن دندان های اصلی در محل مناسب خود بسیار کاربردی و مؤثر هستند ، به همین منظور آسیب‌دیدگی و ازبین رفتن آنها می‌تواند برای دندان‌های شیری مشکل ایجاد کند. در پی این مشکلات کودکان با نامرتبی دندان ها و نیاز به پروسه درمانی ارتودنسی کودکان برای اصلاح ناهنجاری به وجود آمده خواهند داشت.
پروسه عصب کشی دندان شیری چگونه است؟
پروسه عصب کشی دندان یک فرایند جراحی است که در صورت تجویز توسط دندانپزشک کودکان، عصب موجود در دندان شیری حذف می‌شود. این پروسه درمانی عمدتاً زمانی توسط دندانپزشک بکار گرفته می شود که دندان شیری کودکان تحت تأثیر عفونت ، تخریب یا آسیب قرار گرفته باشد. در ادامه با مراحل اصلی عصب کشی دندان شیری بیشتر آشنا خواهیم شد.
تشخیص و ارزیابی از دندانپزشک کودکان
پیش از اقدام به عصب کشی دندان شیری ، دندانپزشک کودکان با استفاده از برخی پروسه های تشخیصی همچون آزمایش های تصویری مانند ایکس ری و بررسی ظاهر دندان ، مشکل دندان شیری را تشخیص می‌دهد تا بهترین روند درمان را برای کودکان انجام دهد؛ در بسیاری از مواقع کودکان علائمی ندارند یا ممکن است دردهای گذرا حین خوردن غذا داشته باشند. اما گاهی که مشکل شدیدتر می شود ممکن است علائمی نظیر درد شدید، تورم یا حساسیت به حرارت و سرما وجود داشته باشد و دندان نتواند به روش های درمانی معمولی پاسخ دهد ، عصب کشی ممکن است تنها راه چاره برای درمان باشد.
چه زمانی برای عصب کشی دندان مراجعه کنیم؟
علائم خرابی دندان همیشه نمایان نخواهد بود بلکه در برخی مواقع با چکاب مشخص می شود. (در مواردی که خرابی تا عصب نرسیده و درد مداوم برای فرد ایجاد نکند) اما در برخی موارد مراجعه برای عصب کشی ضروری می باشد که عبارت اند از :
- درد مداوم دندان
- عدم توانایی جویدن خوراکی
- آبسه دندان
- شکسته شدن دندان
- شل شدن دندان دچار خرابی
آماده سازی کودک برای عصب کشی دندان شیری
قبل از شروع عصب کشی ، دندانپزشک کودکان ، پوسیدگی دندان را حذف می کند تا به عصب دسترسی پیدا کند.
- حذف عصب دندان کودک : دندانپزشک عصب را از دندان حذف می کند. این پروسه درمانی اغلب با ایجاد یک سوراخ در دندان و استفاده از ابزارهای خاصی برای خارج کردن باقی مانده های عصب صورت می گیرد.
- تمیزکاری و ضدعفونی دندان : پس از حذف عصب ، داخل دندان توسط دندانپزشک کودکان تمیز می شود و با مواد ضدعفونی پر شده تا از انتقال عفونت جلوگیری شود.
- پرکردن دندان : دندانپزشک کودکان با استفاده از مواد پرکننده مخصوص دندان سوراخ ایجاد شده را پر می‌کند تا دندان استحکام خود را مجدداً به دست آورد. عصب کشی دندان شیری معمولاً با استفاده از بی حسی موضعی انجام می شود تا از هرگونه درد یا ناراحتی در طی این فرایند درمانی در کودکان جلوگیری شود. بعد از این فرایند ، کودک ممکن است برای چند روز احساس حساسیت کمی در منطقه تحت درمان داشته باشد، اما این علائم معمولاً به زودی کاهش می یابند.
چگونه کودک را برای عصب کشی دندان شیری آماده کنیم؟
یکی از نگرانی های اغلب والدین قبل از مراجعه به دندانپزشک ، آماده سازی کودک برای هر گونه پروسه درمانی می باشد که در واقع لازم است والدین کودکان خود را برای این پروسه آماده کنند. در نتیجه لازم است پیش از عصب کشی دندان شیری به موارد زیر توجه کنید.
- توضیحات مختصر و قابل فهم برای کودکان: برای آگاه سازی کودک خود بهتر است از کلمات مثبت و اطلاعات قابل فهم برای توضیح علت و نیاز به این درمان استفاده کنید. البته سعی کنید از به کار بردن کلماتی مانند آمپول، سوزن، درد ندارد و غیره خودداری کنید .
- استفاده از اسباب‌بازی: قبل از ویزیت به دندانپزشک ، از اسباب بازی به‌عنوان وسیله ای برای توضیح مراحل درمان و نحوه عصب کشی استفاده کنید. این کار می تواند کودک را با محیط دندانپزشکی آشنا کند و از اضطراب آنها بکاهد.
- توجه به موارد آموزشی: از منابع آموزشی و کتاب هایی که به زبان ساده و با تصاویر جذاب توضیحاتی در مورد عصب کشی دندان ارائه می دهن ، استفاده کنید.
- جلوگیری از اضطراب: اگر کودک اضطراب یا ترسی درباره عصب کشی داشته باشد، با دندانپزشک گفتگو کنید تا از روش های آرامش بخش را بکار گیرد.
- پاداش و تشویق: برای تشویق کودکان ، از پاداش استفاده کنید. ممکن است یک هدیه یک اسباب بازی پس از ویزیت به دندانپزشک، موجب تشویق و ارتباط مثبت باتجربه عصب کشی شود. البته باید در نظر داشت منظور از پاداش، رشوه به کودکان نیست. بهتر است این هدیه بعد از انجام کاردندانپزشکی ، و متناسب با کار انجام شده باشد. از دادن هدایای گران قیمت و بزرگ به کودک خودداری کنید.
در نتیجه توصیه می شود حتماً به دندانپزشک کودکان مراجعه کنید ، چراکه اطلاعات بیشتری در زمینه دندان کودکان دارند و به بهترین نحوه ممکن با کودک شما برخورد خواهند کرد تا با آرامش کامل تحت درمان عصب کشی دندان شیری قرار بگیرند.
آیا پروسه های درمانی دیگر به‌جز عصب کشی دندان شیری وجود دارد؟
برخیاز راهکارهای جایگزین اندو دندان اطفال عبارت است از :
| درمان غیرمستقیم پالپ | این پروسه درمانی به منظور حفظ دندان شیری کودکان و جلوگیری از حذف کامل عصب آن به کار می رود. اگر پوسیدگی دندان کودکان به عصب نرسیده باشد، می توان از موادی به عنوان زیرساخت برای محافظت عصب دندان استفاده نمود. |
| پالپوتومی | این پروسه درمانی در مواقعی انجام می شود که پالپ دندان شیری یا عصب دندان کودکان به دلیل تخریب ، التهاب یا عفونت غیرقابل ترمیم شده باشد. در این روش دندانپزشک عصب دندان شیری را حذف می کند. این کار به دندانپزشک کمک می کند تا از گسترش عفونت جلوگیری کرده و دندان را حفظ کند. سپس نواحی داخلی دندان تمیز می شود و با مواد پرکننده مخصوصی پر می‌شود. این مواد کمک می کنند تا دندان شیری قوی و سالم بماند و از ورود باکتری ها به داخل دندان جلوگیری کند. درمان پالپوتومی در دندان های شیری به کودکان کمک می کند تا دندان های خود را حفظ کنند تا زمانی که دندان های دائمی جایگزین آنها شوند. این روش در مواقعی استفاده می شود که عصب ریشه دندان شیری به دلیل التهاب و عفونت آسیب ندیده باشد و تنها عصب تاج دندان درگیر پوسیدگی و التهاب باشد. |
| پالپکتومی | این تکنیک در دندان شیری کودکان یک روش درمانی است که هنگامی که عصب کشی دندان شیری یا پالپ به شدت تخریب شده یا التهاب دارد ، به کودکان کمک بسیار زیادی می‌کند. در این روش، عصب ریشه آسیب دیده توسط دندانپزشک کودکان حذف شده و محل خالی آن با مواد پرکننده پر می شود. این کار به دندان شیری کمک می کند تا سالم و قوی بماند و از درد یا عفونت جلوگیری شود. در این روش ریشه دندان به طور کامل حذف می شود و کل ریشه دندان توسط مواد پرکننده پر می شود. |
آیا کودک بعد از عصب کشی دندان ، درد احساس می کند؟
احساس درد پس از انجام عصب کشی دندان شیری در کودکان موضوعی رایج و موقتی است. این درد اغلب به‌دلیل التهاب بافت های اطراف ریشه دندان یا واکنش طبیعی بدن به درمان ایجاد می شود. شدت درد بسته به شرایط دهان و دندان کودک ، میزان پیشرفت پوسیدگی و روش درمانی مورد استفاده متفاوت خواهد بود. در بیشتر موارد ، این درد خفیف بوده و با مصرف دارو های تجویز شده توسط دندانپزشک به راحتی کنترل می‌شود.
اگر درد بیش از ۲ تا ۳ روز ادامه پیدا کند یا شدیدتر شود ، ممکن است نشانه عفونت یا التهاب باقی مانده باشد که نیاز به بررسی مجدد توسط دندانپزشک دارد. بهتر است این نکته را بدانید اگر مراقبت های پس از درمان به خوبی رعایت شود و دارو ها درست مصرف شوند این موضوع می تواند نقش مهمی در کاهش درد و بهبود سریع تر کودک داشته باشد. در نتیجه ، والدین نباید نگران درد پس از عصب‌کشی باشند ، زیرا در اکثر مواقع این علائم طبیعی و قابل مدیریت هستند و نشان‌دهنده موفقیت‌آمیز بودن روند درمان می باشند.
آیا دندان شیری بعد از درمان ریشه می افتد؟
دندان شیری که تحت درمان اندو قرار می گیرد ، به طور طبیعی و در زمان مقرر خود خواهد افتاد ، مگر آن که به‌دلیل آسیب شدید یا مشکل خاصی زودتر کشیده شود. هدف از عصب کشی دندان شیری ، حفظ ساختار آن تا زمان رویش دندان دائمی است. برخلاف تصور برخی والدین ، عصب کشی باعث نمی شود دندان شیری زودتر از موعد بیفتد.
در واقع ، این درمان به حفظ فضای لازم برای دندان دائمی کمک کرده و از جا به جایی سایر دندان ها جلوگیری می نماید. با انجام درمان ریشه به موقع ، دندانپزشک جلوی پیشرفت عفونت یا پوسیدگی عمیق را گرفته و مانع از آسیب رسیدن به جوانه دندان دائمی زیرین می شود.
بنابراین ، عصب‌کشی نه‌تنها باعث افتادن زودهنگام دندان نمی شود ، بلکه نقش مهمی در سلامت دهان و دندان کودک ایفا می کند و به حفظ نظم طبیعی رشد دندان ها کمک شایانی می نماید.
انواع عصب کشی دندان شیری
به طور کلی با توجه به صلاحدید دندانپزشک متخصص کودکان و نیز وضعیت دندان های کودک ، عصب کشی دندان او می تواند به یکی از انواع زیر انجام پذیرد :
عصب کشی پالپکتومی
این روش از عصب کشی دندان شیری ، با هدف خارج سازی عصب ریشه و تاج دندان انجام می گیرد. شایان ذکر است که این روش ، در مواردی که التهابات بسیار شدید باشند مورد استفاده قرار می گیرد و در واقع یک روش تهاجمی محسوب می شود.
عصب کشی پالپوتومی
این روش ، بر خارج سازی عصب تاج دندان متمرکز است و طی آن صرفا بافت پالپی تاج دندان از آن جدا می شود. البته در صورتی که التهاب ایجاد شده در دندان وسیع باشد ، می تواند عصب ریشه دندان را نیز خارج سازد.
نکات و مراقبت های بعد از عصب کشی دندان شیری
در حالت کلی نیاز به اقدامات خاصی وجود ندارد ، اما دندانپزشک کودکان به منظور کنترل درد و پیشگیری از تشدید درد و نیز جلوگیری از بروز عفونت ، داروهای مسکن و آنتی بیوتیک برای کودک تجویز می کند. والدین بایستی نسبت به مصرف به موقع داروها توسط کودک به دقت نظارت داشته باشند و کودک خود را برای استفاده از این داروها در زمان های مقرر و مطابق دستور پزشک ، تشویق کنند.
آیا ممکن است دندان شیری نیاز به عصب کشی داشته باشد اما دردی ایجاد نکند؟
دندان شیری در صورت پوسیدگی معمولا با سرعت زیادی پیشروی می کند و در نتیجه به عصب رسیده و آن را نیز درگیر می سازد.
در بیشتر موارد پوسیدگی دندان ها از دید پدر و مادر ، ناچیز هستند ؛ اما زمانی که کودک توسط دندانپزشک معاینه شده و گرافی های لازم از وضعیت دندان های کودک تهیه می شود ، مشخص می گردد که پوسیدگی دندان ها به حدی است که نیاز به درمان عصب کشی وجود دارد ؛ این در حالی است که ممکن است کودک هیچ دردی نداشته باشد. اگرچه عموما در اکثر موارد ، پوسیدگی دندان ها از همان ابتدا که پوسیدگی آغاز می شود ؛ دردناک است و زمانی که التهاب ایجاد شده به عصب دندان می رسد ، طبیعتا میزان درد نیز شدت می یابد.
از این رو عدم وجود درد در دندان های شیری نمی تواند بر عدم نیاز به عصب کشی دلالت داشته باشد ، لذا اکیدا توصیه می گردد که والدین ، فرزندان خود را در سنین خردسالی نیز در بازه های زمانی مشخص جهت معاینه نزد دندانپزشک متخصص کودکان ببرند تا با معاینات تخصصی و انجام گرافی های مناسب ، تحت کنترل دقیق قرار گیرد.
